Cập nhật kiến thức về dinh dưỡng axit amin cho mẹ và bé

Hội nghị cập nhật nhiều kiến thức khoa học quan trọng trong đó có việc sử dụng axit amin trong dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em.

Chức năng sinh lý và dinh dưỡng của các axit amin

Tại hội nghị, PGS. TS. Lê Bạch Mai – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã cập nhật các kết quả nghiên cứu về việc sử dụng các axit amin trong lĩnh vực sản – nhi thông qua bài trình bày “Dinh dưỡng axit amin cho mẹ và bé”. Nhiều axit amin với các chức năng phong phú đã được đề cập trong bài trình bày như cysteine, theanine, glutamate và glutamine. Axit amin là các thành phần cơ bản cấu trúc nên protein (chất đạm) trong các sinh vật sống, có nhiều trong thực phẩm và cũng có mặt trong cơ thể người.

Hội nghị thu hút sự tham dự của hơn 400 đại biểu thuộc mạng lưới chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em của Bộ Y tế trên toàn quốc.

Theo đó, một axit amin phổ biến là glutamine có khả năng hỗ trợ cải thiện chức năng miễn dịch, đặc biệt ở trẻ em mắc các bệnh lý về máu như bệnh bạch cầu. Cysteine và theanine khi được sử dụng kết hợp có thể giúp tăng cường chức năng miễn dịch và đề kháng của trẻ em.

Một axit amin quen thuộc khác là glutamate cũng được các nghiên cứu cho thấy có nhiều vai trò sinh lý và dinh dưỡng quan trọng với bà mẹ và trẻ em. Glutamate có thể được cơ thể hấp thu thông qua các thực phẩm như thịt, hải sản, rau củ quả, sữa cùng các thực phẩm từ sữa…hay thông qua bột ngọt, một loại gia vị được một giáo sư người Nhật Bản là TS. Kikunae Ikeda phát minh ra vào năm 1908.

Bột ngọt là một gia vị có lịch sử lâu đời, được phát minh ra vào năm 1908 bởi giáo sư người Nhật Bản là TS. Kikunae Ikeda, đưa đến sự ra đời của sản phẩm bột ngọt đầu tiên trên thế giới là bột ngọt AJI-NO-MOTO, bột ngọt Nhật Bản duy nhất trên thế giới do Tập đoàn Ajinomoto sản xuất từ năm 1909, với ước vọng cải thiện dinh dưỡng cho người dân Nhật Bản lúc bấy giờ thông qua những món ăn ngon.

PGS. TS. Lê Bạch Mai – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã cập nhật các kết quả nghiên cứu về việc sử dụng các axit amin trong lĩnh vực sản – nhi.

Glutamate – vai trò trong dinh dưỡng mẹ và bé đã được chứng minh

Với thành phần chính là glutamate, bột ngọt có khả năng mang lại vị umami, được hiểu là vị ngon hay vị ngọt thịt cho món ăn.

Bên cạnh chia sẻ về chức năng của glutamate dưới dạng bột ngọt là mang đến vị umami cho món ăn, giúp người sử dụng thưởng thức những món ăn ngon hơn, PGS. TS. Lê Bạch Mai còn cung cấp các thông tin cập nhật về vai trò sinh lý và dinh dưỡng của glutamate dưới dạng bột ngọt. Theo đó, glutamate/bột ngọt có khả năng hỗ trợ tăng tiết nước bọt, dịch vị trong dạ dày từ đó hỗ trợ quá trình tiêu hóa thực phẩm tốt hơn; đồng thời, bằng cách kết hợp muối ăn và bột ngọt ở một liều lượng hợp lý sẽ giúp duy trì vị ngon cho các thực phẩm ít muối/giảm muối.

Tại Việt Nam, trong tài liệu “Hướng dẫn điều trị lâm sàng” năm 2015, Bộ Y tế cũng đã đưa ra hướng dẫn việc sử dụng bột ngọt để tăng vị ngon của những thực phẩm ít muối và hỗ trợ duy trì chế độ ăn tốt cho sức khỏe này. Chế độ ăn giảm muối đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ phù, tăng huyết áp, tiền sản giật v.v ở phụ nữ mang thai. Do vậy việc duy trì một chế độ ăn giảm muối bằng những giải pháp thiết thực như vậy đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì một thai kỳ khỏe mạnh cũng như sức khỏe của trẻ em từ khi còn nhỏ và phòng ngừa các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, tim mạch…khi trưởng thành, đóng góp cho một cộng đồng khỏe mạnh hơn.

Sử dụng bột ngọt được đánh giá là an toàn đối với bà mẹ và trẻ em

Trong hội thảo, PGS. TS. Lê Bạch Mai đã cung cấp các kết quả đánh giá một cách toàn diện về tính an toàn của bột ngọt khi sử dụng dưới dạng gia vị.

Từ năm 1987, Ủy ban các Chuyên gia về Phụ gia thực phẩm của Tổ chức Lương nông Liên hiệp quốc và Tổ chức Y tế Thế giới (JECFA) đã kết luận bột ngọt là một phụ gia thực phẩm an toàn với liều dùng hàng ngày không xác định. Bên cạnh đó, Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm của Mỹ; Ủy ban Khoa học về Thực phẩm của Cộng đồng chung Châu Âu; Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản cũng khẳng định bột ngọt là an toàn với mã số quốc tế là 621.

Sữa mẹ có hàm lượng glutamate rất dồi dào.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy việc sử dụng bột ngọt trong chế độ ăn không ảnh hưởng đến chức năng và hoạt động của não bộ nhờ các cơ chế kiểm soát chặt chẽ tại ruột (ruột chuyển hóa glutamate như nguồn năng lượng) và não (nhờ cấu trúc hàng rào máu – não).

Đối với trẻ em, JECFA cũng đánh giá quá trình chuyển hóa bột ngọt trong cơ thể trẻ em và người lớn là như nhau và không có mối nguy nào đối với trẻ em khi sử dụng bột ngọt. Bên cạnh đó, phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú sử dụng bột ngọt không ảnh hưởng đến bào thai và trẻ bú mẹ.

Một thông tin thú vị được chia sẻ trong hội nghị là sữa mẹ có hàm lượng glutamate dồi dào (264 mg glutamate/100g sữa mẹ), nên một cách tự nhiên, trẻ đã hấp thụ glutamate thông qua sữa mẹ ngay từ những năm tháng đầu đời và yêu thích vị umami trong sữa mẹ cũng như những thực phẩm giàu vị umami được thưởng thức khi lớn lên.