Cần có quy định bảo vệ nhà giáo

Xem xét quy định không công khai thông tin trong xử lý vi phạm nhà giáo

Sáng 20/11, tại Nhà Quốc hội, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Nhà giáo.

Góp ý về quy định không được làm đối với nhà giáo, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Hải Dương, cho rằng, cần xem xét quy định không công khai thông tin trong xử lý vi phạm nhà giáo.

Theo đại biểu, Luật Nhà giáo được xây dựng ngoài việc thể chế hoá quan điểm, đường lối sẽ phải giải quyết được những vấn đề còn nổi cộm, những vấn đề quan trọng đặt ra cho ngành giáo dục như: nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, giải quyết được tình trạng thiếu giáo viên, giáo viên bỏ nghề; giải quyết được tình trạng giáo viên bị ứng xử không đúng chuẩn mực từ phía học sinh, phụ huynh học sinh và xã hội; giải quyết được tình trạng còn hiện tượng hay cá biệt giáo viên có những ứng xử không chuẩn mực đối với học sinh, với phụ huynh học sinh và trong cuộc sống nói chung.

Dự thảo Luật đã bám rất sát mục tiêu trên, đưa ra những chính sách đặc thù, hấp dẫn để thu hút những nhân lực chất lượng cao vào ngành giáo dục cũng như đề ra những yêu cầu rất cụ thể về phẩm chất, những tiêu chuẩn nghề nghiệp của nhà giáo.

Góp ý về quy định những việc không được làm đối với Nhà giáo tại Điều 11, đại biểu cho biết, khoản b Điều này quy định: không được “công khai thông tin trong quá trình thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chức năng của cơ quan có thẩm quyền hoặc lan toả, phát tán thông tin không chính xác về nhà giáo”.

Đại biểu nhất trí cao với việc không được lan toả, phát tác tin không chính xác về nhà giáo, gây ảnh hưởng tiêu cực tới uy tín, danh dự nhân phẩm của nhà giáo. Tuy nhiên, theo đại biểu, cần xem xét lại việc không công khai vì theo đại biểu, hoạt động của nhà giáo không phải bí mật quốc gia. Đồng thời, nhà giáo cũng như mọi công dân khác của xã hội trong quá trình hoạt động phải tuân thủ mọi quy định pháp luật và chịu sự giám sát của nhân dân là phụ huynh, là cả học sinh về hoạt động của mình.

Nếu nhà giáo sai phạm người dân có quyền phản ánh trong quá trình điều tra, kiểm tra, các cơ quan thông tin báo chí có quyền đưa tin, cũng là một hình thức công khai trước dư luận và cả giám sát quá trình kiểm tra. Nếu quy định như dự thảo là không phù hợp với các quá trình khác của pháp luật và dễ gây dư luận trái chiều.

Về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh nêu thực tế trong bối cảnh hiện nay, khi quyền của phụ huynh và học sinh đang được đề cao, dường như quyền của nhà giáo đang bị xem nhẹ, đặc biệt là quyền để bảo vệ nhân phẩm và danh dự của mình, cụ thể hơn là quyền bảo vệ nhân phẩm và danh dự trên không gian mạng. Vì vậy, đại biểu ủng hộ điều khoản quy định những việc tổ chức cá nhân không được làm đối với nhà giáo để nhấn mạnh và tạo hành lang pháp lý vững chắc, toàn diện, nhằm bảo vệ nhà giáo.

Đại biểu đồng tình với quy định tại Điều 11 quy định tổ chức, cá nhân không được công khai thông tin về sai phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình xem xét kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với nhà giáo. Quy định này không vướng với các quy định về phát ngôn hay có bất cứ yếu tố nào để bênh vực nhà giáo mà thực chất sẽ bảo vệ hình ảnh nhà giáo. Quy định này là cần thiết để bảo vệ nhà giáo nhất là trong bối cảnh các mạng xã hội, các phương tiện thông tin truyền thông trực tuyến phát triển mạnh mẽ như hiện nay.

Cần có quy định bảo vệ nhà giáo

Phát biểu góp ý tại Phiên họp, đại biểu Trần Văn Tuấn, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang cho rằng, dự án Luật Nhà giáo hiện nay đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ đông đảo các nhà giáo và xã hội.

Tuy nhiên, đại biểu cho biết, hiện còn thiếu quy định cụ thể về mối quan hệ giữa giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh, hệ thống pháp luật chưa có quy định rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong mối quan hệ này.

Theo đại biểu, giáo viên hiện nay gặp khó khăn trong việc thực hiện biện pháp kỷ luật đối với học sinh. Có nhiều giáo viên cảm thấy học sinh và cha mẹ học sinh đang có quá nhiều quyền, trong khi quyền của giáo viên chỉ mang tính hình thức. Khi cần thực hiện các biện pháp nghiêm khắc, giáo viên còn lo ngại về phản ứng tiêu cực từ dư luận xã hội, thậm chí là tố cáo, khiếu kiện từ phía gia đình học sinh.

Do vậy, một số giáo viên có xu hướng làm việc không tích cực, không phát huy hết năng lực, trí tuệ và tâm huyết. Nguyên nhân là do áp lực công việc ngày càng cao, cảm thấy không được tự chủ và thiếu sự tôn trọng, hợp tác từ phía học sinh và cha mẹ học sinh, dẫn đến tình trạng chán nản, muốn chuyển nghề hoặc về nghỉ hưu sớm…

Do vậy, đại biểu đề nghị cần bổ sung thêm các chính sách nhằm tạo lập môi trường giáo dục dân chủ, kỷ cương để các nhà giáo phát huy đầy đủ phẩm chất, năng lực, trí tuệ và tâm huyết với nghề. Đại biểu cho rằng, quyền, nghĩa vụ của các chủ thể cần được thiết lập và bổ sung các quy định cụ thể hơn, tạo cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Còn đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An cho rằng, trong dự án Luật cần có quy định bảo vệ nhà giáo để họ an tâm công tác, cống hiến hiệu quả trong giảng dạy. Điều này cũng góp phần giảm thiểu tình trạng bạo lực học đường và những yếu tố khác...

Theo đại biểu, nhà giáo cần được đảm bảo môi trường an toàn trong hoạt động nghề nghiệp. Bên cạnh những quy định của dự thảo Luật về quyền nhà giáo được thể hiện trong hoạt động nghề nghiệp, tại báo cáo đánh giá tác động chính sách của dự thảo Luật phân tích các quy định hiện hành đối với nhà giáo chỉ đề cập đến việc cấm nhà giáo thực hiện mà chưa có những quy định về việc các cá nhân, cơ quan, tổ chức ngoài nhà trường không được làm đối với giáo viên.

Báo cáo cũng thiếu các quy định về bảo vệ nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp; thiếu các chính sách để xây dựng môi trường làm việc an toàn để nhà giáo an tâm công tác cống hiến và hoạt động nghề nghiệp hiệu quả, tránh những can thiệp tiêu cực, thậm chí là xúc phạm nhà giáo trong các hoạt động nghề nghiệp như một số vụ việc xảy ra trong thời gian gần đây.

Điều này dẫn đến thực trạng nhiều giáo viên né tránh, ngại xử lý vi phạm của học sinh, hạn chế trao đổi thông tin đối với gia đình và học sinh; làm gia tăng tình trạng lệch chuẩn trong nhà trường, gia tăng bạo lực học đường, gia tăng và phát sinh những căn bệnh xã hội đối với tuổi học trò. Do đó, cần bổ sung những quy định về quyền nhà giáo trước những tác động của cá nhân, tổ chức, cơ quan trong và ngoài nhà trường. Đối với nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp, cần khuyến khích việc áp dụng kỷ luật tích cực trong nhà trường và có những quy định cụ thể từ phía ngành, sự ủng hộ của gia đình và phụ huynh cũng như là của xã hội.