Tết tiết kiệm hay "thả cửa" ra năm tiếp tục "cày"?

Trong quan niệm của người Việt, Tết là ngày lễ lớn nhất trong năm, dịp tụ họp gia đình, mỗi năm chỉ có duy nhất một lần nên thường chi tiêu thả ga để mua sắm, bày biện đầy đủ trong nhà, đặc biệt là dành nhiều khoản chi để mua quà biếu họ hàng hai bên.

Tết cũng là dịp thể hiện sự dư dả kinh tế trong một năm của gia chủ với khách, dòng họ, bạn bè… Vì vậy, “vung tay quá trán” ngày Tết trở thành thói quen của nhiều người. Tuy nhiên, những năm gần đây kinh tế khó khăn, nhiều gia đình lựa chọn một cái tết tiết kiệm, thắt chặt chi tiêu hơn.

Năm nào chị Lê Trang, nhân viên văn phòng sống tại Bắc Từ Liêm, Hà Nội cũng dành ít nhất 40 triệu đồng cho Tết. Ngoài 20 triệu đồng chia đều biếu nội ngoại, tiền lì xì cho họ hàng cũng lên tới 10 triệu đồng.

Chị Trang tâm sự: “Tết của tôi là những ngày vùi đầu trong bếp. Nhu cầu ăn uống của gia đình không nhiều nhưng tôi vẫn tích trữ các loại thực phẩm chật tủ lạnh. Về quê chồng, ngày nào tôi cũng làm ba mâm cỗ bề thế dâng cúng tổ tiên nhưng vì nhà neo người nên ăn mãi không hết, có khi phải đổ bỏ”.

Biết là tốn kém nhưng tâm lý chị Trang vẫn muốn sắm sửa đầy đủ với ước mong hướng tới sự no đủ, sung túc cho cả năm. Sau Tết tính lại tổng chi phí chi cho Tết có năm vượt mức thưởng của hai vợ chồng nhưng chị Trang vẫn vui vẻ chấp nhận và cho rằng “ra Giêng sẽ làm bù”.

Chị Thu Hương, một nhân viên văn phòng tại Nam Định, chia sẻ: “Những năm trước, khi kinh tế dư giả, tôi sẵn sàng mua những món đồ đắt tiền. Nhưng hai năm nay, tôi đều lên kế hoạch chi tiêu chi tiết, cắt giảm hết mức có thể”.

Chị cho biết bản thân rất thích hoa nên vẫn ưu tiên dành một khoản để trang trí nhà cửa bằng hoa tươi, còn lại giảm chi tiêu vào những khoản không cần thiết.

Nhờ quản lý tài chính tốt, chị Hương đặt mục tiêu chỉ sử dụng khoảng 2/3 tháng lương tháng 13 cho Tết. Sau 3 ngày Tết, chị vẫn còn dư để đưa các con đi du lịch, tận hưởng thời gian bên gia đình mà không lo lắng về tài chính.

Chị Hương thẳng thắn chia sẻ, người Việt thường quan niệm rằng Tết là thời điểm để thể hiện sự dư dả, phô bày thành quả lao động cả năm. Vì thế, không ít gia đình chi tiêu vượt quá khả năng, sắm sửa những món đồ xa xỉ, mua thực phẩm số lượng lớn mà không sử dụng hết.

“Việc chi tiêu không kiểm soát này không chỉ tạo gánh nặng cho ngân sách gia đình mà còn dẫn đến tình trạng lãng phí, nhất là khi thực phẩm bị hư hỏng, không kịp sử dụng. Thực tế, suy nghĩ làm lụng cả năm để chi tiêu trong 3 ngày Tết, hay cả năm mới có một cái Tết nên cứ tiêu thoải mái đã khiến nhiều gia đình rơi vào tình trạng “cháy túi", thậm chí sau Tết phải vay mượn để trang trải cho các khoản chi cần thiết như tiền học cho con hay chi phí sinh hoạt hàng ngày” - Chị nói.

Khái niệm chi tiêu hợp lý tùy thuộc vào khả năng tài chính của mỗi gia đình, có người coi 10 triệu là hợp lý nhưng đối với những người thu nhập cao thì tiêu 25, 30 thậm chí 50 triệu đồng cho một cái Tết là bình thường.

Không nên “đua đòi” thấy hàng xóm mua quất, mua đào mình cũng mua theo, thấy người ta đi du lịch mình cũng phải đi cho bằng được, trong khi khả năng tài chính của mình không đủ chi trả.

Một cái Tết tiết kiệm không làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng của ngày lễ lớn nhất trong năm. Thay vào đó, việc quản lý chi tiêu hiệu quả sẽ giúp bạn đón Tết một cách trọn vẹn, an vui và không lo lắng về áp lực kinh tế sau kỳ nghỉ. Tết là dịp để gia đình quây quần bên nhau, chia sẻ những khoảnh khắc ấm áp, chứ không phải là cuộc chạy đua về vật chất.