Bác sĩ mách cách phòng tránh bệnh cho trẻ mùa tựu trường

Thúy Nga - BSCKII. Nguyễn Vũ Quỳnh Hoa

Khi trẻ trở lại lớp học sau kỳ nghỉ hè hoặc bắt đầu đi học, bước chân vào một cột mốc mới của cuộc đời, đây cũng là lúc các bệnh truyền nhiễm có cơ hội bùng phát do môi trường đông đúc, tiếp xúc gần gũi.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8 – 9 là tháng mưa nhiều, môi trường ẩm thấp kèm với nhiệt độ trong ngày dao động nhiều, tạo điều kiện cho các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, tiêu hóa và sốt xuất huyết lây truyền.

Bệnh hô hấp thường gặp

Viêm mũi họng do siêu vi, viêm họng do liên cầu khuẩn, viêm phổi là những bệnh hô hấp thường gặp. Nhiều loại siêu vi, vi khuẩn gây ra bệnh, đáng chú ý cần kể tới (sởi, RSV, liên cầu khuẩn, phế cầu…). Triệu chứng của bệnh là sốt, ho, sổ mũi, hắt xì, đau họng, thở nhanh, thở mệt.

Ngoài ra, các đợt dịch COVID-19 cũng có thể xuất hiện trở lại khi trẻ tập trung đông. Thêm vào đó, ở những trẻ có bệnh nền hen, nhiễm siêu vi dễ dẫn tới khởi phát cơn hen (khò khè, khó thở), đặc biệt ở những trẻ không tuân thủ điều trị dự phòng.

Bệnh tay – chân – miệng

Bệnh tay – chân – miệng thường bùng phát mạnh vào giai đoạn tháng 9 – 11, đúng mùa tựu trường. Triệu chứng gồm: Sốt, chảy nước bọt, ăn uống kém, nổi ban lòng bàn tay chân, ói, tiêu lỏng.

Bệnh có thể gây biến chứng nếu không theo dõi sát. Cần chú ý các triệu chứng: Sốt cao khó hạ, sốt > 2 ngày, ói nhiều, lừ đừ, quấy khóc nhiều, giật mình... để biết trẻ có biến chứng hay không?

Sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết cũng tăng cao trong mùa mưa. Trẻ có thể bị sốt cao, xuất huyết dưới da hoặc đau bụng. Đây là bệnh mà hầu như năm nào TP HCM cũng phải cảnh báo vì vào mùa trẻ bệnh nhiều và số lượng bệnh nặng tăng.

Triệu chứng cảnh báo bệnh nặng gồm có: Mệt mỏi nhiều, uống nước kém, ói nhiều, tiểu ít, đau bụng, tiêu lỏng nhiều, chảy máu (nướu, mũi, âm đạo, ói máu, tiêu phân đen), chấm xuất huyết da nhiều.

Bệnh tiêu hóa và tiết niệu

Trẻ đi học thường hay uống ít nước, nhịn vệ sinh hoặc dùng chung bình nước, ly cốc dễ dẫn đến tiêu chảy, viêm đường tiết niệu. Theo CDC TP HCM, chỉ riêng việc rửa tay bằng xà phòng có thể giảm tới 30% nguy cơ mắc bệnh tiêu hóa và 20% nguy cơ bệnh hô hấp.

Ngoài ra, tỷ lệ các bệnh lây nhiễm khác đều tăng khi sinh hoạt trong môi trường đông đúc, trong đó gồm có viêm não nhật bản, não mô cầu, thủy đậu, quai bị…

Sởi, quai bị, thủy đậu, viêm màng não… đều có thể phòng tránh bằng vắc xin. Tuy nhiên, theo Sở Y tế TP HCM, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ hiện mới đạt 76,6%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 95%. Điều này đồng nghĩa nguy cơ bùng phát dịch trong trường học vẫn còn.

Ba mẹ nên làm gì

Tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau giờ chơi.

Tiêm ngừa đầy đủ cho trẻ: Cúm, COVID-19, sởi – quai bị – rubella, thủy đậu, phế cầu, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, não mô cầu, viêm não nhật bản…

Chuẩn bị đồ dùng cá nhân cho con: Bình nước, khăn, khẩu trang, gel rửa tay.

Đảm bảo trẻ ăn đủ chất, uống đủ nước, ngủ đủ giấc để tăng sức đề kháng. Cho trẻ uống vitamin A ở lứa tuổi 6 – 36 tháng mỗi 6 tháng tại trạm y tế.

Khi trẻ có dấu hiệu bệnh nhẹ - trẻ vẫn chơi vui và ăn uống được, có thể chăm sóc thường quy (hạ sốt, cho ăn uống đủ…), không tự ý mua thuốc nhà thuốc tây hoặc mua kháng sinh cho trẻ uống.

Nếu không yên tâm hoặc trẻ có triệu chứng nặng hơn, đưa trẻ đến cơ sở y tế để bác sĩ khám, chẩn đoán và điều trị thích hợp. Tuân thủ lịch tái khám và chú ý các dấu hiệu nặng để tránh trẻ bị biến chứng nặng của bệnh.

Nếu trẻ có bệnh nền (hen, thiếu máu…) cần đi tái khám theo hẹn và tuân thủ điều trị dự phòng mà bác sĩ kê cho trẻ.

Một năm học mới khỏe mạnh sẽ bắt đầu từ những thói quen nhỏ mà ba mẹ cùng con duy trì mỗi ngày. Hãy cùng nhau bảo vệ con yêu ngay từ mùa tựu trường.

BSCKII. Nguyễn Vũ Quỳnh Hoa, Trưởng khoa Nhi – Bệnh viện Nhi đồng 2, TP HCM)