Đôi khi ta vụng dại...

Theo đó, ta nghĩ, càng nhiều năm sống trên đời thì càng phải khôn ngoan, hiểu chuyện. Nhưng thực tế lại khác: có những người 30, 40 tuổi vẫn loay hoay, vụng dại như một đứa trẻ, trong khi có những bạn trẻ tuổi đôi mươi đã dày dạn trải nghiệm, thấu hiểu đời đến mức khiến người lớn tuổi cũng phải nể phục. Điều này cho thấy: tuổi tác không quyết định chiều sâu của một con người, mà chính trải nghiệm và nhận thức mới làm nên bản lĩnh.

Trải nghiệm là kết quả của sự va chạm với đời sống. Một người có thể sống 60 năm, nhưng nếu chỉ quanh quẩn trong vùng an toàn, không dám thử, không dám đối diện với khó khăn, thì vẫn chỉ như một kẻ non nớt. Trong khi đó, có những người mới 20 tuổi đã phải lăn lộn mưu sinh, đối diện với mất mát, hoặc dấn thân vào những trải nghiệm lớn lao. Chính những thử thách ấy buộc họ phải trưởng thành sớm, phải tập nhìn xa hơn, nghĩ sâu hơn, và từ đó, hình thành nên chiều sâu trong tâm hồn.

Tuy nhiên, trải nghiệm không chỉ đơn thuần là số lượng sự kiện ta đi qua, mà quan trọng hơn là cách ta nhìn lại và rút ra bài học. Có người gặp khó khăn thì than trách, oán hận, mãi không thoát ra được. Nhưng có người lại xem mỗi biến cố như một bài học, một cơ hội để thay đổi. Nhờ vậy, chỉ trong vài năm ngắn ngủi, họ đã tích lũy được sự trưởng thành bằng cả đời của kẻ khác. Đó chính là lý do tại sao ta vẫn thường thấy có những người trẻ tuổi nói năng, hành xử đầy chín chắn, còn có người đứng tuổi lại vẫn nông nổi, nóng nảy, thiếu suy nghĩ.

Nhận thức chính là chiếc chìa khóa quyết định. Người có nhận thức sâu sắc sẽ biết cách học từ trải nghiệm, biết lắng nghe, biết chiêm nghiệm. Ngược lại, người không chịu mở rộng tâm trí thì dù trải qua bao nhiêu năm tháng, vẫn không tiến bộ được bao nhiêu. Bởi vậy, không ít người đã già nhưng tâm hồn vẫn non nớt, còn có những người trẻ nhưng trí tuệ đã sâu dày.

Ở một khía cạnh khác, trải nghiệm không nhất thiết phải chờ đến biến cố mới có. Người biết học hỏi có thể tích lũy trải nghiệm từ việc đọc sách, quan sát, lắng nghe người khác. Những trang sách, những câu chuyện đời, những giờ phút lặng ngắm cuộc sống… cũng đủ nuôi dưỡng tâm hồn trưởng thành. Vì vậy, tuổi trẻ hôm nay không nhất thiết phải chờ đến 60 mới khôn ngoan, mà có thể ngay từ tuổi 20, nếu biết mở rộng tấm lòng, biết sống sâu sắc, thì đã đạt được một chiều sâu đáng quý.

Vậy nên, đừng vội lấy tuổi tác để đánh giá ai đó. Có người già nhưng vẫn trẻ con, có người trẻ mà đã “già dặn”. Quan trọng không phải ta đã sống bao nhiêu năm, mà là ta đã sống như thế nào trong từng ngày. Thời gian chỉ là số lượng, còn trải nghiệm và nhận thức mới là chất lượng.

Trưởng thành thật sự không nằm ở những nếp nhăn trên khuôn mặt, mà ở ánh mắt biết cảm thông, ở trái tim biết lắng nghe, ở cách hành xử đầy trách nhiệm và nhân ái. Khi đã có được nhận thức ấy, tuổi bao nhiêu cũng không còn quan trọng.