Biết đủ để sống thêm hạnh phúc

Khi chưa có, ta khao khát. Khi đã có, ta lại muốn nhiều hơn. Nhưng càng theo đuổi, càng thấy mỏi mệt. Là một người Phật tử, tôi nghiệm ra một điều quý giá từ lời dạy của Đức Phật: hạnh phúc chân thật không đến từ việc có nhiều, mà từ việc biết đủ.

Tôi từng chứng kiến một người bạn, sau nhiều năm làm ăn thành đạt, vẫn không tìm được bình an. Anh luôn lo lắng mất mát, luôn ganh tị với thành công của người khác, và không bao giờ cảm thấy đủ với chính mình. Trong khi đó, một cụ bà trong chùa quê tôi, sống nhờ rau cháo qua ngày, mỗi lần tôi ghé thăm đều mỉm cười hiền hậu: “Bà còn sống, còn được nghe kinh, được niệm Phật, như vậy là vui rồi con ạ.”

Câu nói ấy gói ghém đầy đủ tinh thần của pháp hành “tri túc” – biết đủ – trong Phật giáo. Người biết đủ là người sống với chánh niệm, biết trân quý những gì mình đang có: một mái nhà nhỏ, một bữa cơm đạm bạc, một thân thể còn khỏe mạnh, và nhất là một tâm hồn biết quay về nương tựa nơi Tam Bảo.

Trong thời đại mà mọi giá trị đều bị đem ra so sánh, chạy đua và mua bán, người Phật tử thực hành “tri túc” chính là người đi ngược dòng đời, giữ vững lòng mình như cội sen đứng giữa bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn. Sống biết đủ là đang thực hành hạnh buông xả – xả bớt dục vọng, xả bớt phiền não, xả bớt những “cái muốn” không cần thiết để trở về với cái đang là, cái đang có.

Có người hỏi tôi: “Vậy nếu sống tri túc thì có nên phấn đấu không?”

Tôi trả lời: có chứ. Phật giáo không dạy chúng ta thụ động. Nhưng trước khi phấn đấu, hãy học cách trân quý hiện tại, phát khởi từ bi và trí tuệ, rồi từ đó hành động với tâm không tham đắm, không dính mắc. Như vậy, dù thành công hay thất bại, ta vẫn có thể mỉm cười, vì ta đã không đánh mất chính mình trong cuộc chạy đua ấy.

Biết đủ là một loại giàu có nội tâm, là chìa khóa mở cánh cửa hạnh phúc. Dẫu đời có đưa ta lên cao hay xô ta xuống thấp, người biết đủ vẫn thong dong, như con thuyền nhẹ trôi trên mặt nước, không bị nhận chìm bởi những cơn sóng tham lam và sân hận.

Nguyện cho tất cả chúng ta – những người con Phật – hãy sống biết đủ, để mỗi ngày trôi qua là một ngày an lạc.