Mất ngủ mãn tính là tình trạng khó ngủ, ngủ chập chờn hoặc thức giấc nhiều lần trong đêm, diễn ra tối thiểu 3 đêm mỗi tuần và kéo dài trên 3 tháng. Nhiều người thường bỏ qua dấu hiệu này, nghĩ rằng chỉ là “stress tạm thời”, nhưng thực tế, đó là tín hiệu cảnh báo sự rối loạn trong hệ thần kinh và nội tiết.
Nguyên nhân gây mất ngủ mãn tính rất đa dạng: từ căng thẳng tinh thần, sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ, lạm dụng cà phê – rượu bia, cho đến rối loạn nội tiết, tuổi tác hoặc các bệnh lý về thần kinh. Dù là nguyên nhân nào, thì điểm chung vẫn là sự mất cân bằng của hệ thần kinh trung ương và hormone sinh học – điều cần được điều chỉnh sớm trước khi trở thành vòng luẩn quẩn khó chữa.
Mất ngủ mãn tính không chỉ làm giảm năng suất công việc, mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe thể chất và tinh thần.
Khi không có giấc ngủ chất lượng, cơ thể giống như chiếc điện thoại không được sạc đầy pin. Não không kịp loại bỏ độc tố thần kinh và tái tạo tế bào, khiến khả năng ghi nhớ, tập trung và xử lý thông tin giảm rõ rệt. Người mất ngủ cũng thường xuyên có xu hướng lo lắng quá mức, dễ rơi vào trạng thái trầm uất hoặc suy nhược thần kinh.
Ngoài ra, hệ miễn dịch và tim mạch sẽ bị suy yếu. Thiếu ngủ kéo dài làm rối loạn hormone cortisol và insulin, tăng nguy cơ cao huyết áp, béo phì, tiểu đường, đột quỵ. Đồng thời, khả năng chống viêm, phục hồi tổn thương của cơ thể cũng giảm, khiến bạn dễ ốm vặt hoặc mệt mỏi triền miên.
Giấc ngủ là “liệu pháp tự nhiên” quý giá nhất mà cơ thể ban tặng, nhưng để duy trì được, bạn cần rèn luyện và bảo vệ nó mỗi ngày. Dưới đây là những giải pháp thực tế giúp phòng ngừa mất ngủ mãn tính một cách hiệu quả:
Hãy cố gắng đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ, kể cả cuối tuần. Khi bạn tạo được nhịp sinh học ổn định, cơ thể sẽ tự động “lên lịch” tiết hormone melatonin vào buổi tối, giúp dễ đi vào giấc ngủ và tỉnh táo hơn khi thức dậy.
Không gian ngủ nên yên tĩnh, mát mẻ, ánh sáng dịu. Giường và gối phù hợp giúp thư giãn cơ thể. Tránh đặt máy tính, điện thoại gần giường ngủ – ánh sáng xanh từ màn hình khiến não “nhầm” rằng vẫn là ban ngày, làm chậm quá trình tiết melatonin.
Trước khi ngủ, bạn có thể đọc vài trang sách, nghe nhạc nhẹ, hoặc thiền 10 phút. Những tín hiệu thư giãn quen thuộc sẽ “báo hiệu” cho não rằng đã đến lúc nghỉ ngơi.
Căng thẳng là “kẻ thù số một” của giấc ngủ. Hãy học cách đặt xuống những lo âu trong ngày bằng việc viết nhật ký, chia sẻ cùng người thân, hoặc đơn giản là nhắm mắt và tập trung vào hơi thở. Bạn càng biết cách thư giãn, hệ thần kinh càng dễ trở lại trạng thái cân bằng, giúp giấc ngủ đến tự nhiên hơn.
119
2
2
2
2
1
