Ăn uống phòng bụng phệ

"Phát tướng" là mang bệnh

Trước đây, người ta quan niệm rằng những người béo tròn, bụng to là những "phát tướng phát tài" thể hiện sự giàu sang sung túc. Nhưng hiện nay, theo BS Lê Quang Hào, Trung tâm Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, vòng bụng càng to ra, vòng đời càng ngắn lại. Bởi béo phì, nhất là béo bụng không chỉ gây mất thẩm mỹ, trở ngại trong sinh hoạt như theo quy định của Công an TP Hà Nội mà béo bụng còn dẫn đến sự tích tụ quá mức các mô mỡ trong nội tạng lâu ngày làm tăng lượng mỡ và đường trong máu. Chính vì điều này, người béo bụng sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa dẫn đến bệnh lý cao huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh mạch máu não, sỏi mật, gút và ung thư...

Những bệnh này là những bệnh mạn tính diễn tiến âm thầm nhưng đôi khi gây những bệnh cấp tính nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ... Điều đáng nói hiện nay là tình trạng béo phì đang gia tăng nhanh chóng không chỉ ở các thành phố lớn mà cả nông thôn. 

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này không chỉ do chế độ ăn dư thừa năng lượng dẫn tới mất cân đối gây tích tụ mỡ mà cả thói quen lười vận động, một bước lên xe máy, ô tô, lao động tĩnh tại... gây nên. Đặc biệt là tình trạng thực hiện chế độ ăn không cân đối thừa chất thịt cá... thiếu rau xanh, khoáng chất... và cách ăn thiếu khoa học, chủ yếu ăn thoải mái vào tối khiến năng lượng không được giải phóng, dự trữ trong cơ thể là nguyên nhân gây tích tụ mỡ trong bụng.

Người béo bụng sẽ đối mặt với nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa dẫn đến bệnh lý cao huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh mạch máu não. 

Kiêng khem từ trẻ

BS Lê Quang Hào nhấn mạnh, thế giới quy định chỉ số BMI (cân nặng (kg) chia bình phương chiều cao (m)) từ 25 trở lên mới là béo phì, nhưng với vóc dáng của người Việt Nam thì chỉ số này ở mức > 23 đã được coi là béo phì. Vì vậy, những người ở chỉ số này đặc biệt phát phì ở bụng nhiều hơn ở nơi khác cần đi kiểm tra sức khoẻ, xét nghiệm máu để phát hiện sớm rối loạn mỡ máu nhằm có chế độ điều trị thích hợp.

Theo GS.TS Bùi Minh Đức, biện pháp phòng bệnh béo phì tốt nhất là quản lý chặt chẽ khẩu phần ăn ngay từ khi còn trẻ chứ không chờ đến khi bụng to. Sử dụng lượng thịt gia cầm ít mỡ, cá, sữa, đậu tương, rau quả và không để tăng cân. Cần bổ sung đủ lượng khoáng và lượng sắt, canxi, phốt pho, magiê, kẽm đồng và vitamin A, D, B1... Trong khẩu phần ăn lượng gluxit phải đảm bảo từ 50 - 60% nhu cầu nhiệt lượng, protein từ 12 - 15% và lipit dưới 30%. Phân bố nhiệt lượng của ba bữa chính ít nhất đạt 65% và ba bữa phụ đạt 35%. Cần lựa chọn rau quả để cùng với thành phần ngũ cốc, đậu đỗ trong khẩu phần đảm bảo chất xơ không ít hơn 35%. Đặc biệt, cần hoạt động thể lực 1 ngày đi bộ 2 lần khoảng 4 - 5km hoặc đi xe đạp, bơi, lên xuống cầu thang hoặc các thiết bị dụng cụ thể dục bằng máy.

1 lon bia cung cấp khoảng 150 calo. Vì vậy, nam giới không nên uống quá 2 lon và nữ không quá 1 lon. Việc  dùng nhiều bia thì ngoài yếu tố kích thích thần kinh còn gây ra béo bụng do năng lượng dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ dự trữ ở bụng