Yêu - Hận - Tình - Thù đều do hiểu lầm nhau mà ra

Khi ta nhìn sai, ta nghĩ sai, rồi từ đó cảm nhận sai và hành xử sai. Những hờn giận, những yêu ghét, những mối tình sâu đậm hay những thù hận khó buông, tất cả đều nảy sinh từ gốc rễ của vô minh - từ cái nhìn chưa đúng như thật.

Con người thường mơ về một cuộc đời là chỗ nương tựa bền chắc. Ta nghĩ rằng nếu có được người thương, có được công việc ổn định, có một chốn bình yên thì sẽ hạnh phúc trọn vẹn. Nhưng cuộc đời vốn vô thường, mọi thứ đều đổi thay. Khi ta đặt niềm tin tuyệt đối vào cái vốn không bền, đến lúc nó thay đổi, ta khổ vì thất vọng. Tương tự, khi ta xem một người nào đó là nguồn hạnh phúc bất tận, ta bám víu, rồi khi họ khác đi hoặc rời xa, ta sinh giận hờn, trách móc.

Nếu soi chiếu bằng Chánh Pháp, thấy rõ mọi pháp đều vô thường, khổ, vô ngã, ta sẽ không còn chấp thủ nơi người khác. Khi hiểu rõ tính chất duyên sinh - rằng mọi hiện tượng đều do nhân duyên mà hợp lại - ta không còn mong cầu điều bất biến trong cái vốn luôn đổi thay. Khi ấy, tâm tự nhiên bớt giận, bớt thương lụy, bớt trách móc. Hiểu người, hiểu mình, ta mới thật sự tự do.

Nhìn như thật thì cuộc đời không còn phức tạp, mà chỉ là một dòng duyên khởi đang vận hành. Mọi thứ đến rồi đi như sóng nước, như mây trời, chẳng có gì là của riêng ai. Khi thấy như thế, thay vì trách móc hay bám víu, ta chỉ khởi tâm từ bi, thông cảm cho sự yếu đuối của người khác, thông cảm cho chính mình. Từ bi không phải là thương hại, mà là sự thấu hiểu từ trái tim. Và chính từ bi ấy mới làm nhẹ gánh đời, mới giúp ta sống hiền hòa, thanh thản.

Cuộc đời vốn vô thường. Mỗi ngày ta vẫn nghe tin ai đó ra đi, đôi khi rất đột ngột. Vậy mà ta vẫn còn giận hờn, trách móc, vẫn bận lòng bởi những chuyện nhỏ nhặt. Thật ra, chúng ta đâu biết hôm nay có thể là ngày cuối cùng mình còn được gặp nhau, còn được nghe tiếng nói, còn được nhìn nhau cười. Đời quá ngắn để yêu thương còn chưa đủ, huống chi bận lòng với những thù hận vu vơ.

Hãy yêu thương và trân trọng nhau khi còn có thể. Đừng chấp nhất những lỗi nhỏ của nhau. Vết trầy nhẹ làm tim ta đau nhức, nhưng tâm yêu thương là biển rộng vô bờ, đủ sức chứa đựng mọi sai sót, mọi vết xước của đời. Khi ta mở rộng lòng, những hận thù tự tan biến, những hiểu lầm trở nên nhỏ bé. Khi ta thực sự lắng nghe, thực sự nhìn bằng con mắt chánh niệm, mọi thứ trở nên trong sáng hơn, dễ dàng hơn.

Trong Phật pháp, người có trí tuệ không phải là người biết nhiều, mà là người biết nhìn đúng. Khi nhìn đúng, ta thương đúng; khi thương đúng, ta không còn đau khổ. Hiểu là gốc của thương. Nếu không hiểu, tình thương trở thành sự ràng buộc; có hiểu, tình thương trở thành suối mát. Khi ấy, yêu không còn dính mắc, hận không còn tồn tại, tình và thù tan vào biển tâm từ bi.

Hãy tập nhìn lại, tập buông bỏ, tập mở lòng. Hãy nhớ rằng mỗi khoảnh khắc đều quý giá. Sống như thể hôm nay là ngày cuối cùng để ta thương, để ta nói lời tử tế, để ta tha thứ cho nhau. Chỉ có như thế, cuộc đời mới thật sự đáng sống, và trái tim mới thật sự bình yên.

Đời ngắn lắm, yêu thương còn chưa đủ, bận lòng chi những thù hận vu vơ. Mỗi khi có hiểu lầm, hãy dừng lại, hít thở, lắng nghe, nhìn sâu. Có thể chỉ một giây chậm lại ấy đã cứu được một mối quan hệ, một trái tim, một cuộc đời. Và rồi ta sẽ thấy, tất cả yêu - hận - tình - thù thực ra chỉ là những đợt sóng nổi trên mặt nước. Khi nước lắng trong, sóng tự nhiên yên. Và ta, cũng trở về với chính mình - nhẹ nhàng, thanh thản, tự do.