Lắng nghe không chỉ là nghe bằng tai mà là mở lòng, hiện diện trọn vẹn với người đổi diện, không phán xét, không chen lời, không vội sửa chữa, chỉ đơn giản là có mặt.
Khi lắng nghe bằng trái tim, ta đang trao tặng một món quà vô giá đó là sự chấp nhận, là vòng tay thầm lặng, một suy nghĩ giản đơn: “Tôi thấy bạn, tôi ở đây vì bạn…” Trong sự hiện diện ấy, nỗi đau có thể tan dần, người nói được hồi phục mà không cần lời khuyên nào.
Trong đạo Phật, lắng nghe là một pháp tu. Muốn lắng nghe, trước tiên phải học im lặng, im lặng cả bên ngoài lẫn bên trong. Khi tâm ta còn đầy tiếng nói của cái tôi, của sự phản bác hay ganh tỵ, ta không thể lắng nghe ai. Nhưng khi tâm ta tĩnh, từ bi hiện khởi, ta bắt đầu thấy được nỗi khổ của người kia, và sự thấu hiểu dần được nuôi nấng.
Không chỉ lắng nghe người khác, ta còn cần lắng nghe chính mình. Có bao lần ta tự gồng lên, không nhận ra mình đang mỏi mệt, tổn thương hay lạc lối? Lắng nghe bản thân là bước đầu của chữa lành, là trở về với sự thật nơi chính tâm thức mình.
Thế giới cần lắm những người biết lắng nghe, không phải để chiến thắng trong tranh luận, mà để hiểu, để cảm thông, để giúp nhau vượt qua những khổ đau thầm kín. Một người biết lắng nghe có thể hóa giải hiểu lầm, xoa dịu giận hờn và gieo mầm bình an vào lòng người khác.
Lắng nghe, rốt cuộc là một hạnh, hạnh của từ bi, của khiêm cung, của tỉnh thức. Và có lẽ, từ đó, hạnh phúc thật sự mới nảy nở: khi ta lắng nghe được người và nghe được chính mình…
80