Không có bài học nào miễn phí

Lúc còn trẻ, ta hay tin rằng: Chỉ cần sống tốt, thương người, giúp đỡ hết lòng thì sẽ được thương lại, được trân trọng. Nhưng càng đi sâu vào đời, càng thấy sự thật phũ phàng: tốt quá nhiều khi lại bị lợi dụng; hiền quá nhiều khi lại bị xem thường; có mặt quá dễ dàng thì người ta mặc định ta khờ dại.

Đời thường dạy cho ta một bài học: Lòng người không đo được bằng những gì ta cho đi, mà đo bằng cái họ còn lại trong tâm khi ta không còn ở đó nữa. Và bài học này chưa bao giờ rẻ. Nó khiến ta vỡ ra, đau một lần, rồi khôn thêm một đoạn.

Nhưng thay vì trách đời, giận người, ta hãy nhìn thẳng: chính những lần bị phụ lòng, bị xem thường đó, lại rèn cho ta một sự tỉnh thức. Ta học được rằng: làm người tốt không phải để được khen, mà để giữ cho mình một tâm thiện trong sáng; sống nhiệt tâm không phải để ai cần cũng cho, mà để biết cho đúng lúc, đúng nơi, đúng người.

Không có bài học nào miễn phí. Đời dạy bằng cái giá của lòng người. Và nếu biết tỉnh, ta không mất gì cả – mà trái lại, càng ngày càng bớt ảo tưởng, bớt ngây thơ.

Tốt không phải để làm vừa lòng thiên hạ, mà để giữ cho mình có một tâm thiện trong sáng để không bị đời làm vẩn đục.