Biết ơn trong mọi hiện hữu

Nhưng khi tâm trí còn bị che mờ bởi vô minh và cái tôi, ta chỉ thấy mình là trung tâm, chỉ biết đòi hỏi, hưởng thụ mà quên đi ơn sâu của vạn vật. Chỉ khi tuệ giác hé mở, lòng biết ơn mới tràn đầy - và khi ấy, thế giới này trở nên dịu dàng vô cùng.

Có người nghĩ rằng “ơn” chỉ là điều ta mang nợ một ai đó cụ thể - cha mẹ, thầy cô, bạn bè, ân nhân. Nhưng thật ra, ơn hiện diện trong từng phút giây, trong từng vật vô tri. Chiếc áo ta đang mặc là công sức của biết bao người: người trồng bông, người dệt vải, người vận chuyển, người bán hàng. Bát cơm ta ăn là kết tinh của mưa nắng, đất đai, công lao nông phu, cả những con trâu cày trên ruộng. Một hơi thở cũng là ơn - ơn của cây xanh trao tặng oxy, ơn của bầu không khí còn trong lành.

Nếu nhìn bằng tuệ giác, ta thấy chẳng có gì là “tự nhiên mà có”. Mọi thứ đều tương quan, tương duyên, nâng đỡ và làm nên đời sống này. Khi thấy được điều đó, lòng ta trở nên khiêm cung và tràn đầy biết ơn. Không còn thái độ chiếm hữu, ganh đua, mà thay vào đó là mong muốn được gìn giữ, bảo vệ, trả ơn bằng chính cách sống của mình.

Một người có tuệ giác không bao giờ thấy mình cô đơn. Vì họ biết rằng từng chiếc lá, từng giọt nước, từng con người đều đang cùng hiện hữu, cùng chia sẻ sự sống này. Khi ta bước đi trên mặt đất, nếu có chánh niệm, ta sẽ cảm được ơn của đất đang nâng đỡ từng bước chân. Khi ta nhìn một người xa lạ, ta có thể thấy được ơn của họ - vì nhờ họ mà đời sống này thêm phong phú, nhờ họ mà ta học được cách lắng nghe, cảm thông.

Người thiếu tuệ giác thường nhìn đời bằng tâm phán xét: cái này đúng, cái kia sai, người này tốt, người kia xấu. Còn người có tuệ giác nhìn bằng con mắt thấu hiểu: mọi sự đều có nguyên nhân, ai cũng đang chịu tác động của vô thường và nhân duyên. Khi hiểu như thế, ta không còn giận ai, cũng không còn trách ai. Lòng biết ơn lúc ấy không chỉ dành cho điều tốt đẹp, mà cả với những nghịch cảnh đã giúp ta trưởng thành.

Tuệ giác khiến lòng ta đầy ắp tri ân, và chính niềm tri ân đó là gốc của hạnh phúc. Khi biết ơn, ta không thấy thiếu thốn nữa, vì ta nhận ra mình đang được nhận quá nhiều. Khi biết ơn, ta không còn thấy mình là nạn nhân của cuộc đời, mà là người đang được nâng đỡ bởi cuộc đời.

Có thể, ta chưa đủ khả năng để “giác ngộ” theo nghĩa lớn lao, nhưng chỉ cần mỗi ngày tập nhìn mọi vật bằng con mắt tri ân, ta đã bước những bước đầu tiên trên con đường tuệ giác. Hãy cảm ơn một ngày nắng, vì nó dạy ta quý cơn mưa. Hãy cảm ơn người làm ta tổn thương, vì họ giúp ta hiểu mình hơn. Hãy cảm ơn chính hơi thở này - vì nó cho ta cơ hội sống tỉnh thức thêm một lần nữa.

Khi tuệ giác nở hoa, lòng biết ơn tự nhiên hiển lộ. Và lúc ấy, dù ở đâu, làm gì, ta cũng thấy đời sống là một phép màu nhiệm. Bởi mỗi hiện hữu quanh ta - dù nhỏ bé đến đâu - đều đang âm thầm mang ơn và trao ơn, từng phút giây.